Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, đất chưa sử dụng đã giảm nhiều nhưng trên thực tế vẫn còn tới hơn 4 triệu ha.
Sự lãng phí lớn này là do chưa có quy chế, chế tài đi kèm. Do đó, trong thời gian tới, Bộ sẽ xây dựng Luật Quy hoạch sử dụng đất trong Bộ Luật Đất đai.
Đại diện Tổng cục đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định, Luật Quy hoạch sử dụng đất phải là một trong những giải pháp quan trọng để tránh lãng phí. Đây cũng sẽ là những chế tài cụ thể trong kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và xử phạt đối với việc vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.
Trong năm 2009, các đoàn công tác của Bộ đã làm việc với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để đánh giá tình hình lập và thực hiện giám sát quy hoạch sử dụng đất các cấp ở địa phương thời kỳ 2001 - 2010. Qua đó, đề xuất nhu cầu sử dụng đất của các địa phương thời kỳ 2011 - 2020. Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã xây dựng hệ thống biểu mẫu lập quy hoạch sử dụng đất cho năm 2010.
Thực tế cho thấy, đất chưa sử dụng dù đã giảm mạnh nhưng hiện cả nước vẫn còn hơn 4 triệu ha. Trong đó, đất đồng bằng chưa sử dụng còn trên 300.000 ha, phân bố rải rác ở các xã, nhất là các xã vùng ven sông, ven biển. Đất đồi núi chưa sử dụng vẫn còn 3,8 triệu ha, phần lớn người dân bỏ hoang hóa do đất dốc qua canh tác đã suy giảm chất lượng. Việc sử dụng đất một cách hoang phí này, gây nên sự tổn thất rất lớn cho quốc gia.
Theo đó, trong Luật Quy hoạch sử dụng đất mà Bộ Tài nguyên và Môi trường soạn thảo tới đây sẽ có những điều khoản quy định cụ thể về việc sử dụng đất hiệu quả và có chế tài xử lý nghiêm khắc đối với việc gây lãng phí, sử dụng kém hiệu quả