Gần đây, thị trường bất động sản gần như đóng băng vì các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng bất động sản thiếu thông tin cụ thể, dẫn đến tình trạng cơ quan thuế mỗi nơi vận dụng mỗi khác
Báo NLĐ đã trao đổi với ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Tài chính, về biện pháp khơi thông vướng mắc này
PV: Có thông tin Bộ Tài chính đang bàn bạc để có hướng dẫn mới về triển khai thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với chuyển nhượng bất động sản (BĐS) nên nhiều người dân đã đến rút hồ sơ, chờ cách tính mới có lợi hơn. Khi nào có hướng dẫn mới, thưa ông?
- Ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn: Nội dung văn bản hướng dẫn chúng tôi đã soạn thảo xong, chỉ chờ làm thêm một số thủ tục pháp lý. Nội dung này cũng đã được Bộ Tư pháp thẩm định. Tôi đã chỉ đạo các bộ phận liên quan thẩm định lần cuối cùng và cố gắng ban hành ngay trong tuần này.
Sớm nhất là cuối tháng 2 sẽ thực hiện theo hướng dẫn mới vì văn bản có hiệu lực thi hành sau 45 ngày, kể từ ngày ký. Chúng tôi cũng đã nắm được thực trạng là cơ quan thuế các địa phương đang tiếp nhận được rất ít hồ sơ, nhiều người dân rút hồ sơ chờ hướng dẫn nhưng hiện tượng này cũng chưa đáng ngại lắm.
Cách tính thuế mới có gì thay đổi không, thưa ông?
- Cách tính thuế mới không thay đổi nhiều. Vẫn là hai mức đó là nộp 25% trên thu nhập chịu thuế nếu việc mua bán có đầy đủ giấy tờ hợp lệ chứng minh giá chuyển nhượng, giá vốn và các chi phí liên quan; mức nộp 2% trên tổng giá trị giao dịch đối với các trường hợp không có giấy tờ hợp lệ.
Đối với trường hợp 2% có thể phát sinh hiện tượng lách luật kê khai giá thấp để giảm mức chịu thuế nên có quy định nếu giá kê khai thấp hơn giá đất UBND tỉnh, TP ban hành thì căn cứ giá do UBND ban hành để thu thuế.
Quy định này không thay đổi so với quy định đang thực hiện. Tuy nhiên, do trong thực tế, việc triển khai thực hiện thuế TNCN áp dụng từ tháng 6-2009 đối với chuyển nhượng BĐS gặp nhiều khó khăn, lúng túng do phát sinh nhiều tình huống mới trong khi các văn bản hướng dẫn thực hiện chưa rõ ràng, chặt chẽ nên trong hướng dẫn mới, chúng tôi đã đưa ra căn cứ xác định rõ nhất có thể đối với cả hai trường hợp nộp thuế, giảm thiểu tối đa việc vận dụng tùy tiện do mỗi nơi hiểu một cách như hiện nay.
Vì sao vừa qua lại có dư luận Bộ Tài chính nghiêng về phương án thu theo một mức 2%?
- Trong các cuộc họp gần đây, nhiều ý kiến đều nghiêng về phương án tính thuế 2% và chúng tôi cũng nhận thấy đây là phương án khách quan nhất. Nếu chỉ có một mức thu sẽ đỡ phức tạp, không xảy ra các tình trạng vận dụng khác nhau của mỗi cơ quan thuế... Như vậy sẽ tốt hơn cho cả cơ quan thuế và người nộp thuế.
Nhưng điều này sẽ vướng Luật Thuế TNCN nên chúng tôi đang lên phương án xin ý kiến Quốc hội sửa luật trong kỳ họp tới. Nếu được Quốc hội chấp thuận, có thể từ năm sau sẽ chỉ áp dụng một mức thu 2% trên giá trị BĐS chuyển nhượng.
Một đối tượng khác cũng sẽ phải xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ đó là người mua nhà sở hữu Nhà nước theo Nghị định 61 của Chính phủ. Đây là những người có công, công chức được ưu đãi miễn giảm. Các trường hợp này mua bán nhà đều có chứng từ đầu ra, đầu vào nhưng nếu áp theo luật mà thu 25% thì thiệt cho họ. Chúng tôi đang trình Chính phủ cho phép thực hiện nguyên tắc thu 2% đối với các trường hợp này để họ được hưởng những ưu đãi của Nhà nước.
Đối với các trường hợp chuyển nhượng BĐS đã thu, nộp thuế từ tháng 9 đến nay, nếu sắp tới căn cứ theo hướng dẫn mới là sai thì giải quyết thế nào?
- Chúng tôi đã có các đợt kiểm tra tại một số địa phương và nhận thấy việc triển khai thu thuế theo cả hai mức 2% hoặc 25% đều sát với thực tiễn, không phát hiện trường hợp nào sai. Các trường hợp chịu thuế 2% đều là không có giấy tờ đầy đủ hoặc có chứng từ nhưng là chứng từ sai.
Trường hợp thu 25% đều có đầy đủ giấy tờ đầu vào đầu ra, không thể thu theo mức 2% được. Các hồ sơ có vướng mắc, cơ quan thuế đều chưa làm và chờ hướng dẫn. Từ thực tế này, chúng tôi mới có cơ sở để ban hành hướng dẫn mới để bảo đảm không có sự hồi tố, gây phức tạp thêm.